Poznaliśmy laureatów konkursu PRELUDIUM 24 finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki. Wśród nagrodzonych badaczy znalazło się czterech przedstawicieli Szkoły Doktorskiej Medycyny Molekularnej.
Serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów na ścieżce naukowej!
Konkursy PRELUDIUM to doskonale znane wśród naukowców w Polsce konkursy NCN, umożliwiające realizację badań podstawowych w polskich jednostkach. Granty PRELUDIUM umożliwiają badaczom na bardzo wczesnym etapie kariery, bo jeszcze przed doktoratem, nabycie pierwszego doświadczenia w realizacji projektów badawczych trwających nawet trzy lata.
| Panel | Tytuł projektu | Kierownik projektu | Nazwa podmiotu | Przyznane środki (PLN) |
|---|---|---|---|---|
| NZ2 | Wpływ czynników genetycznych na odpowiedź na immunoterapię i rokowanie chorych na czerniaka z przerzutami do mózgowia | Piotr Jan Błoński | Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy (Partner SMM) | 205 766 |
| NZ4 | Small non-coding RNA jako wczesne wskaźniki karcynogenezy w dziedzicznych zaburzeniach naprawy DNA | mgr Katarzyna Izabela Płoszka | Uniwersytet Medyczny w Łodzi | 209 800 |
| NZ4 | Spersonalizowana selektywna aktywacja komórek γδT Vδ2 z wykorzystaniem kwasu zoledronowego w terapii glejaka wielopostaciowego z wysoką ekspresją MICA/B: badania in vitro i in vivo | lek. Natalia Anna Lehman | Uniwersytet Medyczny w Lublinie (Partner SMM) | 209 996 |
| NZ7 | suPAR u osób starszych – nowy biomarker inflammageing, sarkopenii i niedożywienia? | mgr Karolina Agnieszka Dzięcioł | Uniwersytet Medyczny w Łodzi | 209 890 |

Opiekun: prof. dr hab. n. med. Anna Czarnecka
Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy (Partner SMM)
Opis projektu: Mój projekt będzie dotyczył identyfikacji zmian genetycznych wpływających na skuteczność immunoterapii i rokowanie u pacjentów chorych na czerniaka z przerzutami do mózgu. W ramach badań wykorzystam sekwencjonowanie całego eksomu a następnie połączę uzyskane wyniki z innymi uzyskanymi przez nasz zespół danymi, aby znaleźć biomarkery pozwalające lepiej przewidywać odpowiedź na leczenie i personalizować terapię.

Opiekun: prof. dr hab. n. med. Wojciech Fendler
Zakład Biostatystyki i Medycyny Translacyjnej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Opis projektu: Ataksja teleangiektazja (AT) i Zespół Nijmegena (NBS) to rzadkie, dziedziczne zaburzenia naprawy DNA wynikające z mutacji w genach ATM i NBN, prowadzące do upośledzenia odporności, wysokiej radiowrażliwości oraz znacznie podwyższonego ryzyka nowotworów, zwłaszcza białaczek i chłoniaków u dzieci. Ze względu na ograniczenia w stosowaniu standardowych badań przesiewowych w tej grupie pacjentów istnieje pilna potrzeba opracowania bezpiecznych, nieinwazyjnych metod wczesnego wykrywania raka. Obiecującym kierunkiem są krążące we krwi małe niekodujące RNA (sncRNA), których potencjał diagnostyczny wykazano m.in. w nowotworach związanych z defektami naprawy DNA zależnymi od mutacji BRCA1/2.
Celem badania jest określenie, czy u pacjentów z konstytucyjnym niedoborem naprawy pęknięć dwuniciowych DNA występuje charakterystyczna sygnatura sncRNA analogiczna do profilu miRNA obserwowanego w niedoborach BRCA1/2, czy też AT i NBS wyróżniają się bardziej złożonym obrazem zaburzeń sncRNA odzwierciedlającym specyficzne defekty naprawy. Ponadto celem badania, jest określenie, czy zidentyfikowana sygnatura może pełnić funkcję nieinwazyjnego narzędzia diagnostycznego i prognostycznego w kierunku nowotworów u pacjentów z AT i NBS.

Opiekun: prof. dr hab. n. med. Radosław Rola
Uniwersytet Medyczny w Lublinie (SMM Partner), doktorat realizowany w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN
Opis projektu: Glejak wielopostaciowy (ang. Glioblastoma, GBM) to najczęstszy i najbardziej złośliwy nowotwór pierwotny mózgu u dorosłych. Mimo zaawansowanego leczenia – operacji, chemio- i radioterapii – średni czas przeżycia pacjentów wynosi zaledwie 15 miesięcy. Jednym z głównych problemów w leczeniu GBM jest jego zdolność do tłumienia odpowiedzi immunologicznej i unikania wykrycia przez układ odpornościowy. Projekt dotyczy nowej metody leczenia opierającej się na wykorzystaniu niekonwencjonalnych limfocytów γδT Vδ2, które w przeciwieństwie do klasycznych limfocytów, potrafią rozpoznawać nowotwory bez potrzeby obecności cząsteczek układu MHC. Komórki te zostaną pobrane od pacjenta, następnie w laboratorium zostaną aktywowane i namnożone z użyciem kwasu zoledronowego i cytokin spersonalizowanych względem fenotypu komórek pacjenta. Dodatkowo, u pacjentów z wysoką ekspresją cząsteczek MICA/B na powierzchni komórek nowotworowych, namnożone komórki γδT
Vδ2 zostaną zmodyfikowane genetycznie, celem zwiększenia ekspresji receptora NKG2D, który pomaga im rozpoznawać komórki GBM. Efektywność terapii zostanie oceniona najpierw w warunkach laboratoryjnych na organoidach pochodzących od danych pacjentów, a następnie w modelu mysim, do którego wszczepione zostaną ludzkie komórki nowotworowe i komórki odpornościowe. Innowacyjność projektu polega na indywidualnym podejściu – terapia będzie dostosowana do konkretnego pacjenta, co pozwala lepiej radzić sobie z ogromną różnorodnością molekularną glejaków wielopostaciowych. Projekt ma potencjał, by wyznaczyć nowy kierunek w terapii komórkowej guzów mózgu i stworzyć skuteczniejsze, spersonalizowane terapie nowotworowe.

Opiekun: prof. dr hab. n. med. Tomasz Kostka
Klinika Geriatrii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Opis projektu: Projekt ma na celu ocenę znaczenia biomarkera suPAR (rozpuszczalnego receptora dla urokinazowego aktywatora plazminogenu) w identyfikacji kluczowych zespołów geriatrycznych, takich jak sarkopenia, niedożywienie i zespół kruchości. suPAR jest obiecującym wskaźnikiem przewlekłego, niskiego stanu zapalnego związanego ze starzeniem (inflammageing), który może odzwierciedlać pogarszający się stan zdrowia jeszcze przed pojawieniem się klinicznych objawów.
W ramach projektu zbadanych zostanie 200 osób w wieku 60+, u których oceniony zostanie stan funkcjonalny, skład ciała, siła mięśni, mobilność, stan odżywienia, jakość diety oraz poziom suPAR we krwi. Badania zostaną przeprowadzone z wykorzystaniem zaawansowanej aparatury diagnostycznej Kliniki Geriatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Celem projektu jest określenie, czy suPAR może pełnić rolę prostego i czułego narzędzia wspierającego wczesną diagnostykę ryzyka pogorszenia zdrowia u osób starszych. Wyniki mogą przyczynić się do rozwoju medycyny prewencyjnej, umożliwić lepszą personalizację opieki geriatrycznej oraz pogłębić wiedzę na temat biologicznych mechanizmów starzenia.